Yeni vergi kanunu ezberleri yıkıyor

Yavaşlar, kanunun bir zihniyet değişikliğini içerdiğini ve dar gelirliden ziyade işletmelere odaklandığını söyledi.

31 Temmuz 2024, İstanbul

Aylardır gündemde olan, kamuoyunda sıkça tartışılan 7524 sayılı “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasında Dair Kanun” 28 Temmuz Pazar günü TBMM’de kabul edildi. Bir geçici madde dahil 62 maddeden oluşan kanun değişikliğini değerlendiren Vergi Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar “Yasa koyucunun uzun yıllardır süren yaklaşımında önemli bir değişim görülüyor. Yeni düzenlemeler, işletmelere daha fazla odaklanıyor ve kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyi hedefliyor.” dedi.

Zihniyet değişikliği

Yapılan değişikliklerin ezberleri yıktığını ifade eden Yavaşlar, “Çünkü kanun bir zihniyet değişikliği içeriyor; dar gelirliden ziyade işletmelere odaklanıyor. İşletmelerin daha fazla denetleneceğini ilan ediyor; onların daha az vergi ödemelerine yol açan "vergi istisna ve indirimlerini" tırpanlıyor; suistimale çok açık olan vergi uzlaşma düzeltmesini kaldırıyor; vergi kabahatleri ve cezaları üzerinden belge düzenine uyulmasını sağlamaya çalışıyor. Bu zihniyet değişikliği bir anda vatandaşın vergi yükünü azaltmayacak. Ancak, kayıt dışılığa yönelen ciddi bir denetim mekanizmasının hayata geçirilmesi ve af yasalarından vazgeçilmesi, hem haksız rekabeti ortadan kaldırmaya hem de dolaylı vergi yükünün azalmasına yönelik önemli adımlar olacak.” diye konuştu.

KDV değişikliği işletmeleri zorlayacak!

Yasada KDV ile ilgili düzenlemenin ise sorunlu oluğunu belirten Yavaşlar, KDV iade ve indirimlerindeki kısıtlamaların, KDV’de temel ilke olan tarafsızlık ilkesine tamamen aykırı olduğunu ve mülkiyet hakkı ihlaline yol açtığını söyledi. Yavaşlar “Devreden KDV’nin gelir/kurumlar vergisi matrahında gider olarak dikkate alınması, devreden KDV’nin sadece bir kısmının vergi borcu hesabında dikkate alınması anlamına gelmekte. Mükellef indirim talebinde bulunmazsa, bu imkan da olmayacak ve devreden KDV’nin üzerine tamamen bir bardak soğuk su içmek zorunda kalacak. Enflasyonist bir ortamda iade ve indirimde gecikilen süre için uygulanacak faiz oranı konusunda ise yasada tek kelime yok. ‘’ dedi.

KDV indirim ve iadesiyle ilgili son dönemde getirilen düzenlemelerin Avrupa Birliği Adalet Divanı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarıyla çelişebileceğini belirten Yavaşlar ‘’Yasa koyucunun, 2023 yılında 200 milyar TL’yi aştığı belirtilen devreden KDV sorununun önümüzdeki 5 yıl içinde de çözülmeyeceğini öngördüğü anlaşılıyor. İşletmelerin daha sıkı denetlenmesi ve etkin olmayan ya da amacına ulaşmış vergi avantajlarının etkisinin azaltılması hatta kaldırılmasına ilkesel olarak bir eleştiri getirilemez. Ancak, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge sorununu çözmek yerine, KDV’nin kalbi olan indirim ve iade mekanizmasını dinamitlemek ve mülkiyet hakkını ihlal etmek anlamı taşır ve Anayasa’ya aykırıdır’’ dedi.

Gidecek çok yol var

Yeni vergi yasasını, Türkiye'de yasa koyucunun ve dolayısıyla hükümetin şimdiye kadar ki “sabit gelirliye odaklanmış” bakış açısında farklılaşma olarak değerlendiren Yavaşlar, uygulamanın nasıl olacağının ve bundan sonra ne tür yasal düzenlemeler geleceğinin de önemli olduğunu vurgulayarak “Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Şimşek, yasanın “vatandaşa yük getirmediği” yönündeki açıklamalarında haklı. Ancak, çok kazanandan çok az kazanandan az vergi alan bir sisteme ulaşmak için gidilecek daha çok yol var.’’ dedi

Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar hakkında

Funda Başaran Yavaşlar vergi hukuku profesörüdür. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde lisans eğitimini, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde yüksek lisans ve doktorasını tamamlamıştır. Akademisyen olarak, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Anabilim Dalı’nda Anabilim Dalı Başkanı da olarak uzun yıllar dersler vermiş, aynı zamanda Marmara Üniversitesi’nin diğer birimleri ile İstanbul Kültür Üniversitesi, Doğuş Üniversitesi ve İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin lisans ve lisansüstü programlarında görev almıştır. Yurt dışında ise, Köln Üniversitesi, Bochum Üniversitesi, Berlin Hür Üniversitesi, Viyana Üniversitesi ile Max Planck Enstitüsü’nde misafir araştırmacı / konuk öğretim üyesi olarak çalışmalarda bulunmuş, seminer vermiş (FUB), Avusturya Bilimler Akademisi dahil bu kurumlardan bazılarında hakemlik (/jüri üyeliği) yapmıştır.

EATLP, Max Planck Enstitüsü (Vergi Hukuku ve Kamu Maliyesi) Alumni ve Dostları Derneği, Türk-Alman Ticaret ve Sanayi Odası, Alman-Türk Hukukçuları Derneği, Türkiye’deki Alexander von Humboldt Bursiyerleri Derneği gibi yerli ve yabancı akademik veya mesleki örgütlerde üyeliği bulunan ve çoğunda aktif görev yapmış olan Başaran Yavaşlar, İstanbul Barosu ile Berlin Barosu’nun üyesidir. Aynı zamanda Berlin merkezli Başaran Hukuk Bürosu & İşletme Danışmanlığı’nın (www.fundabasaran.de) sahibidir.

Vergi hukuku alanında ulusal ve uluslararası çok sayıda kitap, makale ve bildirisi bulunan Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar, uzun yıllara dayalı hukuki birikimi ve mesleki tecrübesiyle Türkiye’de ve Almanya’da özellikle işletmelere şirket kuruluşundan sözleşme hukuku kaynaklı sorunların çözülmesine, halka açılmadan vergi planlamasına kadar pek çok alanda avukatlık ve danışmanlık hizmetleri sunmaktadır. Kişisel uzmanlık alanları, uluslararası vergi hukuku, kurumlar vergisi, vergi usulü, vergi ceza hukuku ile vergilendirme yetkisinin sınırlarıdır.