Sekizinci sınıf öğrencilerinin tercih dönemi geride kaldı. Şimdi tercih sonuçlarının açıklanması bekleniyor. Öğrencilerin hangi okula girdikleri ve üniversiteye hazırlanmak için dört yıl süreyle gidecekleri liseler merak ediliyor.
Tercih sürecinde takip ettiğim kadarı ile öğrencilerin kahır ekseriyeti meslek liselerini tercih etmediler. İstedikleri okullara giremeyenler istemeyerek de olsa meslek liselerine gitmek zorunda kalacaklar. Çünkü düşük puanlı öğrenciler bu türdeki liselere ellerindeki puan durumuna göre kaydını yaptıracak.
Öğrencilerin, TEOG sonucuna göre ellerinde puanları var. Bu puana göre kendi puanlarından üst ve alt olmak üzere tercihlerde bulundular. İşte işin nazik kısmı burası bence. Çünkü öğrenciler okuyacakları okulları ellerindeki puana göre belirlemişler. Yani ellerindeki puanlar onları yönlendiriyor. Oysa öğrencilerin puanlardan önce kendilerini yönlendirecekleri başka hususlar da olmalıdır.
Bunları sıralarsak;
- Yetenek ve istek: Öğrenci, yetenek ve isteğine bağlı kendi yeteneğine göre bir okulu istemelidir. Yeteneği ile okuldaki göreceği teorik ve uygulamalı dersler öğrencinin ilgi ve yeteneğine göre uyumlu olmalıdır.
- Üniversiteye hazırlama: Öğrenci hangi bölümü ve üniversiteyi kazanmak istiyorsa buna göre bir lise tercihinde bulunmalıdır.
- Meslek edindirme: Öğrenci liseyi okurken ayrıca bir meslek edinmelidir. Lise onu hayata hazırlarken onun ilgi ve istidadına göre bir kıvama taşımalıdır.
- Çevre ve yol şartları: Öğrenci evinden çok uzakta bir lisede eğitimini yapmamalıdır. Devlet okullarının birbirinden ciddî manada bir eksikliği veya fazlalığı yoktur. Servis araçları ile trafik yoğunluğunda tüketilen vakit çocuk için büyük bir israftır.
Ne var ki çoğu kez yapılan tercih hatalarında yukarıdaki hususlar ciddiye alınmamakta sadece öğrencinin TEOG puanı belirleyici rol oynamaktadır.
Merkezî bir sınav sonucunda puana dayalı tercih elbette önemlidir ancak tek belirleyici bu olmamalıdır. Yukarıda dile getirdiğimiz hususlar da tercihlerde ön planda tutulmalıdır. Ne yazık ki tercihlerde belirleyici olan sadece öğrencinin elde ettiği puandır.
Merkezî sınav sistemi olmadan öğrenciler yukarıda saydığım hususlar göz önüne alınarak okul seçemezler mi? Merkezî sınav sistemi dışında başka bir yöntemle liselere öğrenciler giremez mi?
Bu imkânsız değildir. Mümkündür. Sadece sistemi sağlam kurmak ve işletmek esastır. Öğrencinin yeteneğine ve başarısına göre mümkün olan bir yerleştirme sistemi ile bunun çözülebileceğini düşünüyorum.
Tuzla’da evinin yanında Anadolu lisesi varken bir öğrencinin Kadıköy’de başka bir Anadolu lisesine gitmesi tartışılmalıdır.
Liseyi bitirdikten sonra bir meslek edinemediği halde defalarca üniversite sınavına girip meslek sahibi olamayan bir yetişkin gencin akıbetini oluşturan nedenler üzerine kafa yorulmalıdır.
Mezun olduğu bölüm ile ilgili bir iş bulamayıp alakasız bir işte çalışmak isteyen insanların psikolojileri ve sosyal durumları incelenmelidir.
Bütün bunlara sebep olan öğrencinin sınavda aldığı puandır. Oysa öğrenci güzel bağlama çalıp iyi resim yapabilmektedir. Fotoğraf çekip şiir yazabilmektedir. Güzel konferans verip, sunuculuk yapabilmektedir. Veya çocuk iyi bir puan da alamamış hatta bunların hiçbirini de başaramamaktadır. Bu durumda hangi liseye gitmelidir? Çocuklarımız zorunlu eğitim çağında olduklarına göre açık liseye giderek de bu sorun çözülebilir mi?
Çözülmesi zor gibi görülen bu soruların cevabı, ilk ve ortaokullardaki sistemin sınav merkezli olmayıp öğrenci ve öğretmen merkezli olduğunda saklıdır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.