Eşel-Mobil Çare Olabilir

Tüm Dünyada olduğu gibi, Ülkemizde de son birkaç yıldır hayat pahalılığı hüküm sürmektedir. Haliyle
geniş halk kitleleri özellikle çalışan kesim ve emekliler zor dönemlerden geçmektedir.

Bilindiği gibi, son iki yıldır tüm Dünyayı etkileyen pandemi/Covid 19 salgını bizi de ekonomik anlamda
olumsuz yönde etkilemiştir.

Diğer yandan küresel güçlerin döviz kurları üzerinden yürüttüğü manipülasyon, Enerji ve akaryakıt
fiyatlarındaki küresel tırmanışlar, Rusya-Ukrayna savaşının etkileri ve içimizdeki fırsatçı/rantçılarında
gayretiyle gıda ve temel ihtiyaç maddelerini orantısız şekilde yükseltmiştir.

Marketler ve esnaf elindeki mala zam yaparak sürekli enflasyon farkını ilave etti bir de sattığım malı
geri alamam bu fiyata diyerek ilave zam yaptı. Burada sabit kalan çalışan kesimin ve emeklilerin
durumu oldu.

Cumhurbaşkanımız, milyonlarca çalışanın merakla beklediği açıklamayı dün yaptı. Ocak ayında %50
oranında zam yapılan asgari ücrete, temmuzda geçerli olacak %30 ara zam yapıldı. Böylece asgari
ücret 4 bin 253 liradan net 5 bin 500 liraya çıktı. Erdoğan, çalışanları enflasyona ezdirmemek için her
tedbiri alacaklarını söyledi.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu ile Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde bir araya gelen Erdoğan toplantının
sonunda şunları söyledi: ‘’Türkiye bir süredir maruz kaldığı ekonomik tuzaklara karşı kendi geliştirdiği
programı uygulamaktadır. Her gelişmeyi yakından takip ederken asıl dikkatimizi kendi
vatandaşlarımızın sorunlarının çözümüne verdik. Yatırım, istihdam, üretim, ihracatla büyüme esasına
dayalı ekonomi programıyla yapıyoruz. Ekonomi programımızı kararlılıkla uygulayarak bu durumdan
en az kayıpla çıkarmanın içindeyiz. Tüm bunları yaparken vatandaşlarımızı günlük hayatlarında fahiş
fiyat artışları ve enflasyon sebebiyle yaşadığı sıkıntıları görmezden gelmedik.’’

‘’Pek çok tedbiri devreye aldık, almaya devam ediyoruz. Kimseyi sahipsiz çaresiz bırakmadık.
Yılbaşında maaşlara çok ciddi artışlar yapmıştık. Asgari ücretlilerin ücretlerinde yüzde 50 artış
gerçekleştirmiştik. Gelen yükün tamamını da işverenin üstüne yıkmadık. Devlet olarak tüm maaşların
Asgari Ücret kadarki kısmından alınan vergilerden feragat ettik. Aralık-Ocak aylarının enflasyonda yol
açtığı kamburun artışın yetersiz kalmasına yol açtığını tespit ettik. Kamu çalışanlarımızın
emeklilerimizin maaşlarına yüzde 40'ın üzerinde enflasyon farkı artışı zaten yapılacak. Asgari
ücretlilerin kayıplarını telafi etmeyi uygun gördük. Komisyonu toplantıya çağırdık. Yeni bir asgari ücret
rakamı belirledik.’’

‘’Yeni asgari ücret temmuz ayından itibaren yüzde 30 oranında ara artış yapıyoruz. Yeni asgari ücret
net 5 bin 500 lira olacaktır. İşçi başına devletimiz işverenlere 100 lira destek verecektir. Yeni asgari
ücretin tüm çalışanlarımıza hayırlı olmasını diliyorum. Asıl asgari ücret yılbaşında gerçekleşecek.
Yılbaşında devreye aldığımız asgari ücret kadar gelirin vergi dışında kalması nedeniyle kamu
çalışanlarına bu artış ortalama 300 lira olarak yansıyacaktır. Türkiye büyüdükçe, geliştikçe elindeki
imkânları milletin her bir ferdiyle paylaşmayı sürdürecektir’’ dedi.

Bunlar Milletimiz adına sevinilecek gelişmelerdir. Ancak; Bu tür enflasyon dönemlerinde zammı ve
enflasyon farkını almak için 6 ay beklenmemeli. Aylık ya da en geç 3 aylık dilimler halinde enflasyon
farkları ödenmelidir.

Eşel-Mobil Sistemi nedir? Eşel mobil sisteminde her ay gerçekleşen enflasyon bir sonraki ayın
maaşına zam olarak yansıtılıyor. Bu sayede enflasyon kaybı kısmen de olsa giderilmiş oluyor.

Merhum Necmettin Erbakan başkanlığındaki 54. Hükümet’in görevde olduğu 1997 yılında kamu
kesimi toplu iş sözleşmelerinde aylık eşel-mobil sistemi uygulanmaya başlandı. Toplu iş sözleşmesiyle
1997 yılı birinci altı aylık döneminde ücretlere ortalama yüzde 84.4 oranında zam yapıldı. Birinci altı
ayı izleyen dönemde ise ücretlerin her ay gerçekleşen aylık enflasyon oranı kadar artırılması
kararlaştırıldı. Eşel-mobil uygulaması, kamu işçilerinin 1997-1998 yıllarını kapsayan toplu iş sözleşmesi
süresince uygulandı.

Başka bir ifadeyle 1997-1998 yıllarında kamu işçileri için aylık, memurlar için de 3’er aylık dönemlerde
zam yapıldı.

Temennimiz öncelikle enflasyonun durdurulması, fahiş fiyat artışlarının önüne geçilmesidir. Eşel-
mobil sistemi gibi ek tedbirler alınarak alım gücünün korunması, başta kamu görevlileri ve sabit
gelirliler olmak üzere çalışanların enflasyona ezdirilmemesidir.